COVID – 19, uprawnienia Przedsiębiorcy przed wejściem w życie przepisów osłonowych

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż na dzień dzisiejszy (19.03.2020 r.) nie został jeszcze opublikowany projekt ustawy tj. tzw. Gospodarcza i społeczna tarcza antykryzysowa dla bezpieczeństwa przedsiębiorców i pracowników w  związku z pandemią wirusa SARS-Cov-2”. W konsekwencji, poniższe informacje bazują wyłącznie na obowiązujących przepisach prawa, jak tylko ww. ustawa zostanie opublikowana udzielę dodatkowych informacji, niemniej zgodnie z zapowiedziami, nowe rozwiązania mają zapewnić: 

• Możliwość dla mikrofirm skorzystania z pożyczek w wysokości 5 tys. zł.
• Możliwość uzyskania przez firmy średnie i duże z funduszu PFR Inwestycje podwyższenia kapitału lub finansowania w postaci obligacji – łącznie o wartości 6 mld zł.
• Dopłaty BGK do odsetek kredytów – z Funduszu Dopłat do odsetek od kredytów w kwocie 500 mln zł dla sektora przedsiębiorstw .
• Firmy transportowe dostaną wsparcie ARP na refinansowanie umów leasingowych.
• Państwo dołoży się do pensji pracowników firm w postoju. Firmom w postoju państwo pokryje blisko połowę wynagrodzeń i składki ZUS.
• Rodzicom, którzy opiekują się dziećmi do 8. roku życia, wydłużymy prawo do zasiłku opiekuńczego.
• Zatrudnieni na umowach cywilno-prawnych będą mogli skorzystać ze świadczenia miesięcznego w kwocie około 2 tys. zł. brutto.
• Firmy w kłopotach otrzymają wsparcie w utrzymaniu pracowników – państwo sfinansuje 40% ich płacy.
• Możliwość odstąpienia od kar umownych za opóźnienia w realizacji zamówienia publicznego związanych z epidemią.
• 100 tys. MŚP dostanie możliwość uzyskania kredytu z gwarancją de minimis do wysokości 3,5 mln zł.
• Średnie i duże firmy dostaną wsparcie z funduszu PFR Inwestycje na podwyższenie kapitału lub finansowanie w postaci obligacji. Łączna wartość wsparcia to 6 mld zł.
• Przedsiębiorstwa dostaną pomoc z BGK w postaci dopłat do odsetek do kredytu.
• Możliwość odroczenia danin publicznych – PIT, CIT, VAT, składek na ZUS – bez opłat i odsetek.
• Przedłużenie do końca maja terminu na złożenie deklaracji podatkowej PIT.
• Ubezpieczenia obrotu handlowego KUKE.
• Rozliczenie całej tegorocznej straty w przyszłym roku.
• Przesunięcie wejścia w życie nowego JPK – od 1 lipca 2020 r.
• Przesunięcie płatności za media.
• Ochrona konsumentów.
• Wydłużenie ważności okresowych badań lekarskich.
• Wydłużenie wiz pobytowych i zezwoleń na pobyt czasowy cudzoziemców. 

Wobec braku ustawy, trudno na ten moment stwierdzić z których możliwości poszczególni przedsiębiorcy będą mogli skorzystać. 

Obecnie, istnieją następujące rozwiązania: 

1. ZUS

Istnieje możliwość złożenia wniosku do ZUS o odroczenie terminu płatności składek za okres od lutego 2020 r. do kwietnia 2020 r. 

Więcej inf. https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/ulgi-dla-przedsiebiorcow-w-zwiazku-z-koronawirusem/3223283

Dodatkowo, należy wypełnić następujące oświadczenia: 

https://www.zus.pl/documents/10182/788036/917_18+RPD_akcept.pdf/2f9c3b6c-f715-4be7-8219-6cc1f57485bb

https://www.zus.pl/documents/10182/18428/ZUS-RD-FPD-01_Finalny_00+-+Formularz+informacji+przedstawianych+przy+ubieganiu+się+o+pomoc+de+minimis.pdf/026041ab-5a4c-4afd-aec4-46455918c0d6

Tutaj pomoc jest udzielana w ramach pomocy de minimis, w konsekwencji konieczna jest weryfikacja, czy nie zostały przekroczone limity pomocy, należy zweryfikować posiadane zaświadczenia. 

1. KREDYTY/LEASINGI 

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o obniżeniu stopy referencyjnej NBP 0,5 pkt %. Jednocześnie rada ustaliła pozostałych stóp procentowych NBP: 

• Stopa lombardowa 1,5%
• Stopa depozytowa 0,5%
• Stopa redyskonta weksli 1,05%
• Stopa dyskonta weksli 1,1%. 

Ponadto, Związek Banków Polskich w komunikacie wskazał, że: 

1. Banki ułatwią w sposób maksymalnie uproszczony – w zakresie dopuszczonym przepisami obecnie obowiązującego prawa – odroczenie (zawieszenie) spłaty rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych przez okres do 3 miesięcy i automatyczne wydłużenie o ten sam okres łącznego okresu spłaty kredytu pod warunkiem przedłużenia okresu obowiązywania zabezpieczenia spłaty kredytu. Ułatwienia mają dotyczyć kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych dla klientów indywidualnych, kredytów dla przedsiębiorców i będą polegać m.in. na szybkim rozpatrywaniu wniosków tych klientów, którzy uzasadnią konieczność odroczenia (zawieszenia) spłaty kredytu ich sytuacją finansową spowodowaną pandemią koronawirusa COVID – 19.
2. Banki udzielą pomocy wszystkim przedsiębiorcom, którzy mieli na koniec 2019 roku zdolność kredytową, zostali dotknięci skutkami koronawirusa COVID – 19 i którym w najbliższych miesiącach upływa termin odnowienia istniejącego finansowania, w postaci odnowienia na wniosek klienta finansowania na okres do 6 miesięcy.
3. Banki, które posiadają firmę leasingową w swojej grupie kapitałowej, podejmą działania w celu zastosowania odroczenia spłat rat leasingowych należnych od leasingobiorców na zasadach analogicznych do stosowanego przez bank w odniesieniu do odroczenia spłaty kredytów.
4. Banki, które posiadają firmę faktoringową w swojej grupie kapitałowej, podejmą działania w celu zastosowania odroczenia spłat należnych od klientów na zasadach analogicznych do stosowanego przez bank w odniesieniu do odroczenia spłaty kredytów.
5. Banki nie będą pobierać opłat lub prowizji za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków dotyczących zawieszenia spłat rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych. Banki umożliwią składanie tych wniosków w sposób odformalizowany, tj. bez konieczności składania dodatkowych dokumentów i zaświadczeń potwierdzających w sposób szczegółowy aktualną sytuację finansowo-gospodarczą danego kredytobiorcy. Banki zapewnią możliwość składania ww. wniosków również w formie zdalnej, tj. za pośrednictwem poczty elektronicznej,  bankowości elektronicznej lub telefonicznie stosownie do form komunikacji przewidzianych w danej umowie z bankiem. Banki dopuszczą możliwość składania ww. wniosków w formie zdalnej nawet w sytuacji, jeśli nie zostało to zapisane w umowie z bankiem, pod warunkiem możliwości dokonania identyfikacji klienta.
6. Banki wyrażają gotowość do uruchomienia procesu ułatwienia swoim klientom będącym przedsiębiorcami dostępu do krótkoterminowego kredytu służącego ustabilizowaniu sytuacji finansowej klienta banku, który został dotknięty skutkami pandemii koronawirusa COVID – 19. Banki czekają na szybkie zakończenie prac zainicjowanych w ostatnich dniach przez władze państwowe i agendy rządowe, które umożliwią zaoferowanie takiej pomocy. W następnym komunikacie zostaną przedstawione szczegóły dotyczące zasad ułatwienia dostępu do kredytu krótkoterminowego.
7. Banki wezmą udział w pracach, które pozwolą w krótkim czasie podnieść maksymalną kwotę płatności zbliżeniowych do kwoty 100 PLN.
8. Banki we współpracy z Fundacją Polska Bezgotówkowa podejmą działania, aby zainstalować dodatkowych kilkadziesiąt tysięcy urządzeń POS w miejscach realizacji transakcji płatniczych.

Jednocześnie, Banki zapowiedziały możliwość składania wniosków za pośrednictwem bankowości internetowej.

W konsekwencji, PROSZĘ ROZWAŻYĆ ZŁOŻENIE STOSOWNYCH WNIOSKÓW DO BANKÓW/ LEASINGODAWCÓW O ODROCZENIE PŁATNOŚCI RAT KAPITAŁOWO – ODSETKOWYCH I LEASINGOWYCH.

1. PODATKI

Istnieje możliwość wystąpienia z wnioskiem o przyznanie ulgi podatkowej lub umorzenie zaległości podatkowych.

Ministerstwo wskazuje, że „w sytuacji negatywnych skutków finansowych dla przedsiębiorców wynikających z epidemii koronawirusa, urzędy skarbowe będą brać pod uwagę te szczególne okoliczności przy rozpatrywaniu wniosków dotyczących przyznania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych (odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty, umorzenia zaległości podatkowych itp.)”.

Złożenie wniosku jest możliwie w trybie art. 67a i kolejnych Ordynacji podatkowej, według którego w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym organ podatkowy może:

• odroczyć termin płatności podatku, 
• rozłożyć płatność na raty, 
• udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, 
• umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe. 

Udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych uzależnione jest od złożenia przez podatnika wniosku do organu podatkowego. Ministerstwo Finansów zapewnia, że wnioski, dla których powodem będzie koronawirus będą rozpatrywane w pierwszej kolejności.

1. PRACOWNICY

W przypadku gdy występują utrudnienia w działaniu zakładu pracy, np. w związku z niemożnością utrzymania ciągłości pracy, pracodawca może rozważyć: 

1. Polecenie pracy zdalnej – proszę pamiętać o wdrożeniu właściwych zabezpieczeń;  
2. Powierzenie wykonywania pracownikowi innej pracy; 
3. Ogłoszenie przestoju (o tym szczerzej poniżej); 
4. Polecenie pracownikom odbioru zaległych godzin nadliczbowych; 
5. Uzgodnienie z pracownikiem wykorzystania urlopu wypoczynkowego (tylko za zgodą); 
6. Zawarcie porozumienia z zakładową organizacją związkową/przedstawicielami pracowników dot. stosowania mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż wynikające z umowy o pracę (obniżenie premii umownych, czasowe zmniejszenie wymiaru etatu) – pod warunkiem, że nie został zawarty układ zbiorowy pracy. Ponadto porozumienie powinno zostać przekazane do PIP. 

Ponadto, pracownik opiekujący się dzieckiem do lat 8 może skorzystać z dodatkowego zasiłku opiekuńczego. 

• PRZESTÓJ

Art. 81 KP

§ 1. Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

§ 2. Wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, przysługuje pracownikowi za czas niezawinionego przez niego przestoju. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, wynagrodzenie nie przysługuje.

§ 3. Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, nie niższe jednak od wynagrodzenia ustalonego zgodnie z § 1. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, przysługuje wyłącznie wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę.

§ 4. Wynagrodzenie za czas przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi przysługuje pracownikowi zatrudnionemu przy pracach uzależnionych od tych warunków, jeżeli przepisy prawa pracy tak stanowią. W razie powierzenia pracownikowi na czas takiego przestoju innej pracy, przysługuje mu wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę, chyba że przepisy prawa pracy przewidują stosowanie zasad określonych w § 3.

Należy pamiętać, iż w przypadku przestoju w firmie, wynagrodzenie przestojowe wypłacamy wyłącznie za godziny, kiedy pracownik, pomimo że był gotowy do świadczenia pracy, to jej nie wykonywał, za godziny świadczenia pracy, należy się normalne wynagrodzenie. 

Co istotne, jeżeli chcemy tylko ograniczyć produkcję, to należy w sposób rotacyjny wskazywać pracowników, którzy mają nie świadczyć pracy, aby nie narazić się na zarzut dyskryminacji. 

Aby wprowadzić przestój, nie trzeba wydawać żadnych dodatkowych uchwał/zarządzeń, wystarczające jest poinformowanie pracownika, że w danym dniu/tygodniu nie będzie wykonywał pracy, ma natomiast pozostać w gotowości do jej wykonywania. 

Na marginesie wskazuję, iż tak długo jak przestój nie jest spowodowany aktem prawnym lub decyzją administracyjną wynagrodzenie przestojowe musi zostać wypłacone. 

• Badania okresowe/kontrolne

Pojawia się również wiele pytań o badania okresowe i kontrolne – na ten moment brak jest przepisów uzasadniających dopuszczenie pracownika do pracy bez wymaganych badań, co prawda PIP wydało rekomendację dla ministerstwa o zmianę w przepisach przewidującą, że w przypadku gdy brak jest możliwości przeprowadzenia tych badań, można dopuścić pracownika do pracy po wystawieniu skierowania na badania – niemniej jest to tylko rekomendacja. 

• PPK 

Na ten moment brak jest przepisów zmieniających termin dla przedsiębiorców, w konsekwencji przedsiębiorcy zatrudniający pow. 50 pracowników powinni kontynuować proces wdrażania PPK. 

• UBEZPIECZENIA NALEŻNOŚCI HANDLOWYCH

Zalecam również analizę Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Należności Handlowych (o ile mają Państwo takie ubezpieczenie) pod kątem przesłanek i warunków zmniejszenia na przyszłość limitów kredytowych oraz przesłanek uchylenia ochrony ubezpieczeniowej. 

Nadmienić należy, że Prezes KUKE wskazał, że realne jest ograniczenie przez ubezpieczycieli ekspozycji na ryzyko, a w konsekwencji linie kredytowe mogą zostać ograniczone oraz ustanowione wymogi dodatkowych zabezpieczeń i dodatkowe warunki finansowania.

Tak naprawdę, postępowanie Ubezpieczycieli jest zależne od dalszego rozwoju epidemii i jej skutków, na ten moment we Włoszech ubezpieczyciele nie zdecydowali się na uchylenie ochrony ubezpieczeniowej, niemniej zalecam dokonanie przeglądu należności oraz jeżeli to możliwe skracanie terminów płatności, czy też stosowanie przedpłat.